Historia Łotwy

Około 3 tys. lat temu tereny dzisiejszej Łotwy zamieszkiwały plemiona fińskie, ale dopiero w pierwszej połowie drugiego tysiąclecia przed naszą erą, uformowała się kultura bałtyckich i ugro-fińskich plemion. W dwunastym wieku naszej ery, tereny te zamieszkiwały pogańskie plemiona łotewskie, czczące siły natury pod postacią licznych bogów, oraz poświęcone im święte dęby i lipy. Czczono też pamięć legendarnych bohaterów, takich jak Laczplesis, który dusił niedźwiedzie i walczył z Czarnym Rycerzem – alegorią Niemca. W XII wieku na tereny zamieszkałe przez plemiona łotewskie zaczęli najeżdżać Niemcy, z którymi odbywały się zacięte walki o utrzymanie niezależności, co się niestety nie udało.
W 1201 roku założone zostało miasto Ryga.
W 1202 roku powstał zakon Kawalerów Mieczowych, który opanował te tereny i ściągał osadników niemieckich. W drugiej połowie XIII wieku najeźdźcy utworzyli państwo Livonię na terytorium obecnej Łotwy i Estonii. W roku 1282 Ryga została przyjęta w poczet miast hanzeatyckich. W połowie XVI wieku Rosja rozpoczęła walki o wybrzeże bałtyckie. Zakon, który był zbyt słaby by stawić czoła wojskom rosyjskim, zawarł sojusz z państwem polsko-litewskim. W roku 1561 Zakon Kawalerów Mieczowych został rozwiązany, a Livonia dostała się pod panowanie Zygmunta Augusta, który zapewnił jej mieszkańcom swobodę religijną oraz szereg przywilejów. Livonia została oddana Polsce aktem dobrowolnym. Ostatni mistrz zakonu, Gerhard Kettler otrzymał w rekompensacie Kurlandię i Semigalię jako lenna Polski. W 1600 roku rozpoczęła się wojna polsko-szwedzka trwająca 30 lat.W 1605 roku, w bitwie pod Kircholmem (dzisiaj Salaspils koło Rygi) czterotysięczne wojska polsko-litewsko-kurlandzkie pod dowództwem Jana Chodkiewicza rozgromiły jedenastotysięczną armię dowodzoną przez króla Szwecji Karola IX, który zmuszony był uciec z pola walki. W 1621 roku jego następca, Gustaw II Adolf zajął Rygę a w 1629 r.Altmarkt (Stary Targ). Zawarto rozejm, na mocy którego Polska utraciła Liwlandię, zachowując Łatgalię, a Księstwo Kurlandii pozostało lennem Polski, aż do czasu włączenia go do Rosji (1795r.)
Łatgalia, najściślej związana z polską kulturą i językiem, należała do Polski do 1772 roku. Stefan Batory był pierwszym koronowanym władcą na Łotwie. Za jego czasów sprowadzono Jezuitów, którzy zakładali szkoły i kolegia. Rezydujący wówczas na zamku ryskim król nadał Rydze przywilej, na mocy którego, chłopi pańszczyźniani, samowolnie opuszczający swych właścicieli, mogli po 2 latach pobytu w tym mieście uzyskać wolność osobistą i zająć się handlem lub rzemiosłem. Od tego momentu w Rydze zaczęli się osiedlać Łotysze; wcześniej bowiem było to miasto zamieszkałe głównie przez Niemców. Szwecja, po długotrwałej wojnie z Polską o Łotwę, straciła zdobyte nie tak dawno tereny Łotwy na rzecz Rosji, a wojska cara Piotra Wielkiego wkroczyły do Rygi w 1710 roku.
Pod koniec XIX wieku zaczął się organizować narodowy ruch łotewski. Zaczęły się ukazywać łotewskie czasopisma i książki oraz tworzyć stowarzyszenia. Rosjanie początkowo popierali ruch łotewski, który potrzebny im był dla osłabienia żywiołu niemieckiego. Osiągnąwszy ten cel , zaczęli tłumić dążenia wolnościowe Łotyszy. Przewaga pierwiastka niemieckiego na gruncie kultury została przełamana przez Aleksandra III, ale pozostała jeszcze w sferze gospodarczej. Nabrała tempa rusyfikacja i licznie zaczęli na Łotwę napływać Rosjanie. Rewolucja 1905 roku skierowana była zarówno przeciwko państwu rosyjskiemu, jak i szlachcie niemieckiej. Kiedy zaczęto głosić hasła autonomii łotewskiej z łotewskim językiem urzędowym, władze rosyjskie zastosowały krwawe represje, posługując się wojskiem z oficerami pochodzącymi głównie ze szlachty niemiecko-bałtyckiej. Rewolucja została stłumiona, ale jej efektem były pewne zdobycze, takie jak: akt tolerancji religijnej oraz zezwolenie na zakładanie szkół prywatnych z ojczystym językiem wykładowym. Zniesiono zakaz drukowania w Łatgalii pism i książek w języku miejscowym.

Wybuch I wojny światowej przyśpieszył działania integracyjne społeczeństwa łotewskiego a 18 listopada 1918 roku Łotwa ogłosiła niepodległość narodową. Władze polskie pomagały swemu sąsiadowi w utrzymaniu niepodległości - armia łotewska otrzymała w darze broń i amunicję, a na początku stycznia 1920 roku w Łatgalii rozpoczęła się ofensywa przeciwko wojskom bolszewickim, zakończona wyzwoleniem Łatgalii. W ofensywie tej, dowodzonej przez Edwarda Rydza Śmigłego brało udział 30 tys. żołnierzy polskich i 10 tys. żołnierzy łotewskich. Jedynie Polska zaoferowała Łotwie wszelką pomoc bez stawiania warunków. Estonia żądała zapłaty określonymi terytoriami a Litwa nie zezwoliła na przejście wojsk przez jej terytorium. Społeczność międzynarodowa uznała nowe państwo 26 stycznia 1921 r. a dziewięć miesięcy później Łotwa została przyjęta do Ligi Narodów. Pakt Ribbentrop-Mołotow oddał Łotwę w radziecką sferę wpływów i 17 czerwca 1940 roku wojska radzieckie zajęły terytorium Łotwy. Po II wojnie światowej Łotwa została republiką ZSRR. W latach 80-tych pierestrojka zainicjowana przez Michaiła Gorbaczowa miała wpływ na sytuację Łotwy, gdzie rozpoczął się szeroki ruch społeczny, zmierzający do przywrócenia niepodległości. 4.05.1990 roku Rada Najwyższa Łotewskiej SSR ogłosiła deklarację o niezależności, 21 sierpnia 1991 r. parlament łotewski ogłosił niepodległość i suwerenność państwa łotewskiego, a we wrześniu 1991 roku Związek Radziecki ogłosił uznanie niepodległości państwa łotewskiego Zgodnie z reaktywowaną w lipcu 1993 r. konstytucją łotewską z 1922 r., głową państwa jest prezydent wybierany przez parlament (saeim) na 4 lata, a organem władzy ustawodawczej – jednoizbowy sejm składający się ze 100 posłów wybieranych w wyborach powszechnych. Władzę wykonawczą sprawuje rząd powoływany przez sejm. Na czele rządu stoi premier desygnowany przez prezydenta.